Melk en melkproducten

Gezond eten is belangrijk voor je lichaam en geest. Vanuit de richtlijnen goede voeding wordt dagelijks enkele porties zuivel zoals melk en melkproducten geadviseerd. Zuivel is een goede bron van eiwitten. Maar weet jij nog wat je het beste kunt kiezen? Op internet is veel informatie te vinden, maar wat de één adviseert raadt de ander af. Dat kan verwarrend zijn. Niemand heeft de wijsheid in pacht, wat voor de één goed is kan door de ander niet worden verdragen.

Maak het niet te ingewikkeld voor jezelf, kies en varieer vooral met de meest natuurlijke en onbewerkte producten en kijk wat het met jouw lichaam doet. Laat bewerkte producten zoveel mogelijk staan en ontdek welke onbewerkte producten jij lekker vindt.

Melk ligt al jaren onder vuur. Alissa Hamilton schreef zelfs een boek ‘de witte sloper’. Zij beweert dat een leven zonder zuivel mogelijk is. En dat bewijzen ze in Azië al jaren. Toch is het voor mensen die helemaal geen zuivel meer eten of drinken, wel van groot belang alert te zijn om de dagelijkse benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Is melk een witte sloper, is dat waar? Wetenschappers zijn het nog niet eens over de marge en de hoeveelheid zuivel die je moet drinken/eten. En wat de relatie is tussen botgezondheid en melkconsumptie . Zelfs de meest kritische wetenschappers die Alissa Hamilton aanhaalt, wijzen ook op de voordelen van melk. Lees er hier meer over.

Er zijn dierlijke melkproducten en er zijn plantaardige melkachtige producten. Dierlijke melksoorten bevatten lactose, je hoort steeds vaker dat mensen een lactose-intolerantie hebben. Lees er hier meer over.

Ik eet vanwege gevoelige darmen zelf vaak geitenyoghurt en ik gebruik dagelijks plantaardige melk en soms geitenmelk. Producten van de geit bevatten ook lactose, maar in mindere mate en zijn daardoor gemakkelijker te verteren. Ik moest in het begin even aan de smaak wennen, maar dat wende snel. Ook is er lactosevrije melk en yoghurt te koop, daaraan is het enzym lactase toegevoegd. De smaak is hetzelfde als gewone melk en yoghurt. Het kan ook zijn dat je koemelk niet goed kan verdragen, maar wel karnemelk, yoghurt en kwark. Dat komt door de aanwezige melkzuurbacteriën in deze producten.

Kun jij wel melk verdragen en drink je het graag? Biologische melk bevat meer Omega 3 en CLA dan gangbare melk. Lees hier meer over biologische melk.

Er zijn steeds meer plantaardige melkachtige producten waaruit je kunt kiezen. Inmiddels kun je de volgende soorten al in de supermarkt vinden;

• Amandelmelk
• Rijstemelk
• Kokosmelk
• Hazelnootmelk
• Havermelk
• Sojamelk.

Deze melkachtige producten bevatten geen lactose. Sojamelk wordt ook vaak gebruikt in de koffie, maar wist je dat je van havermelk ook goed een lekkere latte of cappuccino kunt maken? Aangezien de voedingswaarde van plantaardige melk niet overeenkomt met gewone melk, is het belangrijk erop te letten dat je voldoende eiwit, calcium en vitamines binnenkrijgt.

De meeste mensen die willen afvallen, kiezen voor magere melk en melkproducten. Echter door te kiezen voor volle producten, heb je langer een verzadigd gevoel en eerlijk is eerlijk, ze zijn smaakvoller. Het vet in zuivel is niet ongezond, mijd liever de vetten uit fast- en junkfood. Daarbij bevatten volle melkproducten meer vitamine A en D. Er zijn zelfs onderzoeken die beweren dat volle producten leiden tot minder gewichtstoename en leiden tot een lagere kans op diabetes. Eet je vaker magere yoghurt en merk je dat je gauw weer trek krijgt, vervang de magere yoghurt dan eens voor volle. Ben je bang dat je dan teveel calorieën binnenkrijgt, zorg dan dat je inzicht krijgt in wat je over de hele dag eet en drinkt. Gebruik daarvoor een app zoals de eetmeter of myfitnesspal. Je zult gaan zien dat je niet aankomt door volle producten. Mijn grootste inzicht jaren geleden toen ik volwaardige voeding ging eten, was dat ik minder behoefte kreeg om te snaaien.

Je gezondheid verbeteren begint bij bewust kiezen. Zoals je hier kunt lezen, kiezen de laatste jaren veel mensen voor zoete melkdranken in plaats van voor melk. Misschien ben je gewend om dagelijks een toetje te nemen. Vaak zijn veel toetjes zoet en vol met suiker of met zoetstoffen. Beiden zijn niet bevorderlijk voor de gezondheid. Wil jij een betere gezondheid en naar een blijvend gezond gewicht? Dan raad ik je aan om vla, melkdranken zoals optimel en yoghurt met toegevoegde fruitsmaken, alleen als uitzondering te nemen. Vervang deze producten zoveel mogelijk door natuurlijke zuivel, zoals kwark, yoghurt, karnemelk, kefir en hangop.

Kwark is een soort verse kaas, gemaakt van melk, melkzuurbacteriën en stremsel. Het kan van koemelk worden gemaakt, maar ook van schapen of geitenmelk. Volgens de warenwet is echter de naam kwark voorbehouden aan kwark gemaakt van koemelk. Toch is kwark bereid uit enkel koemelk, vrijwel niet meer verkrijgbaar. Veelal wordt een ander melkproduct toegevoegd. Ook kwark die wordt verkocht als volle kwark bestaat meestal uit magere kwark met room of andere toevoeging om het vetgehalte te verhogen. (Bron Wikipedia).

Magere kwark bevat veel eiwitten, het is daarom een product dat graag door sporters wordt gegeten. Het is caloriearm en een gezonde keuze. Maar ook hier geldt, kies liever voor de witte kwark en voeg er zelf vers fruit aan toe. De kant- en klare fruitkwark kan best een keer als uitzondering , maar is op dagelijkse basis zeker geen gezonde keuze.

Nederlanders houden van kaas, we worden niet voor niets kaaskoppen genoemd 🙂
Kaas is van melk gemaakt, maar er wordt gebruik gemaakt van verschillende processen waardoor er veel verschillende soorten kaas zijn. Je kunt er daarom niet vanuit gaan dat elke kaas dezelfde voor of nadelen heeft. Het vetgehalte van kaas wordt aangegeven met een cijfer en een +. Een kaas waarbij 48+ staat, betekent dat de kaas minstens 48 procent vet bevat. Kaas bestaat voor een groot deel uit water. Als je 100 gram kaas koopt, is 40 gram van die kaas water en blijft er dus 60 gram kaas over. Die 60 gram kaas bestaat dan voor 48% uit vet en dat is 29 gram.

Je kunt kiezen voor een gerijpte of minder gerijpte kaas. Hieronder de indeling met betrekking tot de rijpingstijd:
Jong >  4 weken gerijpt
Jong belegen >  8 weken gerijpt
Belegen > 4 maanden gerijpt
Extra belegen >  7 maanden gerijpt
Oud >  ten minste 10 maanden gerijpt
Overjarig > zeker 12 maanden gerijpt

Kaas levert belangrijke voedingstoffen zoals o.a. vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Het bevat ook verzadigd vet en dus ook hier geldt, eet het met mate en varieer. Ben je gevoelig voor lactose maar kun je een minimale hoeveelheid verdragen, kies dan liever voor gerijpte kaas. Als je wilt afvallen is het belangrijk dat je niet teveel kaas eet. Veel kazen zijn calorierijk, vooral roomkazen. Hüttenkäse is een eiwitrijke, maar caloriearme kaas met maar 1% vet. In tegenstelling tot roomkaas met maar liefst een vetpercentage van 34%. Hüttenkäse is lekker op brood maar ook als basis voor meerdere recepten van salades tot toetjes. Kijk hier voor inspiratie: http://huttenkase.nl/inspiratie/

Eet je graag kaas op brood, eet liever niet meer dan 2 plakken per dag.

Ook bij zuivel is het altijd fijn en goed om te variëren. Je kunt dat doen door ook eens te kiezen voor andere zuivelproducten zoals:
* KEFIR: een gefermenteerde en yoghurtachtige drank, die gemaakt wordt door koeien- ,geiten of schapenmelk toe te voegen aan zogenaamde kefirkorrels. Ze zien er een beetje uit als bloemkool, maar het is eigenlijk een groepje van levende goede melkzuurbacteriën en gisten.

*KARNEMELK: van oudsher is karnemelk een bijproduct van kleinschalige boterproductie en ontstaat het door het karnen van (verzuurde) room. Tijdens het karnen komt het vet in de melk vrij en klontert samen tot boterklonten. De boter wordt uit de container verwijderd en opgeslagen. De overgebleven zure vloeistof wordt gedronken als karnemelk. Tegenwoordig wordt bijna alle karnemelk gemaakt in zuivelfabrieken en is dus geen bijproduct meer van boterproductie. Er wordt aan magere melk melkzuurbacteriën toegevoegd, waardoor de melksuiker (lactose) wordt omgezet in melkzuur. Biologisch-dynamische karnemelk ook nu nog te koop bij zuivelboerderijen en in natuurvoedingswinkels, wordt wel nog op de ouderwetse manier gemaakt. (Wikipedia)

* HANGOP: een typisch oud-Hollands nagerecht dat vroeger zelf werd gemaakt,  door yoghurt of karnemelk te laten uitlekken. Het vocht blijft achter in de doek en je houdt een smeuïge dikke yoghurt over. Tegenwoordig is hangop ook te koop in de supermarkt, maar helaas met onnodige extra toevoegingen. Wil je het zelf een keer maken, kijk dan op: https://www.hangopmaken.nl/

Zuivel heeft ondanks dat het niet door iedereen evengoed wordt verdragen veel voordelen. Het bevat goede eiwitten en belangrijke voedingsstoffen.